Spisak rimskih gradova, sa njihovim latinskim nazivom i geografskim položajem, predstavlja spisak gradova Rimskog carstva koji su se nalazili na prostoru Balkanskog poluostrva tj. savremenih država koje se nalaze na Balkanu. Nazivi rimskih gradova su ponekad bili slični za više gradova, npr. nekoliko rimskih gradova je u svom nazivu nosilo Colonia kao deo imena.
Današnji Srem bio je pod rimskom vlašću čitavih pet stotina godina. Rimljani su pokorili te krajeve oko početka prvog veka naše ere, a držali su ih do propasti Rimskog Carstva, dakle otprilike do kraja petog veka .Naš Banat bio je pod Rimljanima mnogo kraće vreme, otprilike jedno i po stoleće, od vlade cara Trajana do cara Galijena ili Aurelijana. Današnja Bačka nije nikad bila sastavni deo rimske imperije. Rim je hteo da ima za granicu jednu tako veliku reku kao što je Dunav i zato Rimljani nisu hteli da okupiraju oblast koja se nalazi na levoj obali Dunava.
Rimljani su osnivali gradove na glavnom putu koji je u rimsko doba išao kroz Srem, onaj pored Dunava. Prvo mesto posle Taurunuma (danasnji Zemun) bilo je Burgena Ono se nalazilo tamo gde su sada Novi Banovci. Drugo mesto bilo je Ritium, kod sadašnjeg Surduka. Kod Slankamena bio je Akuminkum, a Cusum je bio kod današnjeg Petrovaradina. Nedaleko od Beočina bilo je mesto Malata, koje se zove još i Bononia. Vojnu posadu imao je u rimsko doba i današnji Dalj. Mesto se zvalo Teutiburgium
Sirmium je najpoznatije arheološko nalazište na lu Vojvodine, i jedno od najbolje iskopavanih i očuvanih. Nalazi se u okviru grada Sremska Mitrovica.
Sirmium bio jedna od 4 prestonice Rimskog carstva, i stoga prava metropola u vreme IV veka. U tom periodu ovaj grad je imao sve odlike prestonice, poput foruma sa javnim zgradama, amfiteatar, hipodrom i carski dvor sa bazilikom.
Sremska Mitrovica, ispod svojih ulica i trgova čuva tragove antičkog grada Sirmijuma. Važan trgovački centar i jedna od prestonica carstva, Sirmijum je bio i rodni grad čak 5 rimskih careva: Decija Trajana, Aurelijana, Proba, Maksimijana Herkulija i Gracijana. Ovaj nekada moćan rimski grad, osnovan u 1. veku, tokom svog viševekovnog postojanja ugostio je i brojne rimske imperatore uključujući Domicijana, Marka Aurelija, Septimija Severa, Maksimina Tračanina, Klaudija II Gotskog, Proba i Dioklecijana.
Svoj vrhunac Sirmium je doživeo u 3. veku nove ere, kada je proglašen za jednu od četiri prestonice Rimskog carstva. U arheološkom nalazištu možete videti ostatke carske palate i obližnjeg cirkusa (hipodroma) jedinog te vrste u Srbiji,. Grad je bio zaštićen moćnim bedemima, a raznobojni mozaici govore o raskoši u kojoj su rimski carevi uživali I čine da makar na trenutak osetite kako je izgledao život u starom Rimu. Ostaci grejnog sistema otkriveni ispod gotovo svake prostorije palate svedoče o tehničkim dostignućima starih Rimljana.
Palata je bila podeljena na prostor za obavljanje dužnosti i rezidencijalni deo od kojih je ovaj potonji bolje očuvan. Na prostorima cirkusa, rimskog pandana grčkom hipodromu, čiji su ostaci pronađeni nedaleko od palate, održavale su se konjičke trke. Ovaj prostor služio je i za ceremonijalno prikazivanje vladara narodu.
Fragmenti mozaika pronađeni na lokaciji, rađeni su od kamena iz male Azije, Malte, Grčke i Italije. Podnim mozaicima dominiraju floralni i geometrijski motivi, a posebno mesto zauzima mozaik sa slikom boga Merkura kao jedina znamenitost s figurativnim prikazom. Pored carske palate s cirkusom, u Sirmijumu možete videti i ostatke Licinijevih termi, luksuznih gradskih vila, ali i višespratnih zgrada za narod poznatih pod nazivom isualae.
Kasnije, Sirmijum postaje jedno od središta hrišćanstva. Očuvani ostaci hrišćanske bazilike u samom centru grada, stoje kao relikt kasnije faze razvoja grada koji je svoj konačan pad doživeo prodorom Huna, Gota i Gepida.
. Kao što se vidi, mi antičku istoriju današnje Vojvodine poznajemo sasvim nedovoljno. Kako stari pisci tako i arheološki podaci veoma su mršavi. O nekoj kontinuelnoj istoriji prvih pet vekova po Hristu ovde ne može biti reči,. ali opravdana je nada da ćemo s vremenom, sistematskim otkopavanjem, dobijati sve više svetlosti za antičku prošlost prostora na kojem danas živimo.
